- Στοιχεία αρθρογράφου
- Πρόσφατα άρθρα
Η Αναστασία Νικολοπούλου είναι Διαιτολόγος Διατροφολόγος με εκπαίδευση στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών.
Πόσο καλά γνωρίζετε την πάπρικα;
Την ρίχνουμε στα φαγητά για χρώμα και νοστιμιά, αλλά λίγοι ξέρουν ότι πίσω από αυτό το κόκκινο μπαχαρικό κρύβονται βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και ουσίες με μοναδικά οφέλη για τον οργανισμό.
Τι είναι η πάπρικα
Η πάπρικα παράγεται από την ξήρανση και άλεση ώριμων καρπών ήπιων ποικιλιών της πιπεριάς Capsicum annuum, ενός φυτού της οικογένειας Solanaceae, που περιλαμβάνει επίσης την ντομάτα και την πατάτα.
Η καταγωγή της είναι από το Μεξικό, όπου καλλιεργούνταν ήδη από το 7000 π.Χ. Στην Ευρώπη εισήχθη τον 16ο αιώνα και σήμερα αποτελεί βασικό στοιχείο της ουγγρικής και ισπανικής κουζίνας.
Κύριες ποικιλίες πάπρικας
- Γλυκιά πάπρικα: ήπια, με γεύση που ταιριάζει σε σαλάτες, αυγά και πατάτες
- Ουγγρική πάπρικα: εθνικό καρύκευμα της Ουγγαρίας, με οκτώ διαφορετικές εκδοχές, από απαλή έως πολύ καυτερή, απαραίτητη σε πιάτα όπως το goulash
- Ισπανική πάπρικα (pimentón): παραδοσιακά καπνιστή, με μοναδικό άρωμα από ξήρανση πάνω σε φωτιά βελανιδιάς
Το έντονο κόκκινο χρώμα της οφείλεται στα καροτενοειδή, ενώ οι μεγαλύτεροι παραγωγοί σήμερα είναι η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Κίνα, η Ινδία και οι ΗΠΑ.
Ενδιαφέρον ιστορικό γεγονός : Το 1937, ο Ούγγρος χημικός Albert Szent-Györgyi τιμήθηκε με το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψη της βιταμίνης C, την οποία απομόνωσε από… πάπρικα!
Διατροφική ανάλυση & οφέλη στην υγεία
Η πάπρικα είναι ένα μπαχαρικό – πηγή βιοδραστικών ουσιών με πολλαπλά οφέλη στην υγεία.
1 κουταλιά του γλυκού πάπρικα (2.3g) περιέχει περίπου 6 θερμίδες, 0,3g πρωτεΐνης, 0,3g λιπιδίων, 1,2g υδατανθράκων (εκ των οποίων ίνες 0,8g και σάκχαρα 0,2g).
| Θρεπτικό συστατικό | Ποσότητα σε 1 κ .γ. πάπρικα5 | RDA (άνδρας/γυναίκα)6 | %RDA (άνδρας/γυναίκα) |
| Βιταμίνη Α (RAE) | 56,6 μg | 900μg RAE/700μg RAE | 6,3%/8,1% |
| Βιταμίνη C | 0,021 mg | 90 mg/ 75 mg για μη καπνιστές (>19 ετών) | <1% |
| Βιταμίνη Ε | 0,669 mg | 15mg (>14 ετών) | 4,5% |
| Βιταμίνη Β6 | 0,049 mg | 1,3 mg (19-50 ετών), 1,7mg/1,5mg (>51 ετών) | 3,8% 2,9%/3,3% |
| Σίδηρος | 0,485 mg | 8mg/18mg (19-50 ετών), 8mg (>51 ετών) | 6%/2,7% 6% |
| Ριβοφλαβίνη (Β2) | 0,028 mg | 1,3mg/1,1mg (>19 ετών) | 2,2%/2,5% |
| Νιασίνη (Β3) | 0,232 mg | 16 mg NE/14 mg NE (>19 ετών) | 1,5%/1,7% |
| Κάλιο | 52,4 mg | 3,400mg/2,600mg (>19 ετών) | 1.5%/2% |
Η πάπρικα είναι ένα από τα πιο πλούσια μπαχαρικά σε βιταμίνη Α και παρέχει μικρές αλλά χρήσιμες ποσότητες και άλλων μικροθρεπτικών συστατικών.
Έτσι, ακόμα και σε μικρή ποσότητα μπορεί να ενισχύσει φυσικά την ημερήσια πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων, αν και δεν επαρκεί από μόνη της για πλήρη κάλυψη.
Πάπρικα: Βιοδραστικές ενώσεις & οφέλη στην υγεία
Καροτενοειδή
Καψανθίνη, καψορουβίνη, β-καροτένιο, ζεαξανθίνη, λουτεΐνη και β-κρυπτοξανθίνη κ.ά. εμφανίζουν ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.
Δρουν κατά της παχυσαρκίας και προστατεύουν από χρόνια νοσήματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον διαβήτη τύπου 2, και την αθηροσκλήρωση.
Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνουν τον κίνδυνο για καταρράκτη, γαστρικά έλκη, εκφύλιση της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία και άλλες εκφυλιστικές νόσους.
Κάποια έχει αποδειχθεί ότι διαθέτουν και αντικαρκινικές ιδιότητες. Επίσης, συμβάλλουν στην αύξηση της αντοχής των αθλητών μειώνοντας την κατανάλωση οξυγόνου (VO₂) και τον καρδιακό ρυθμό.
Καψαϊκινοειδή
Προσδίδουν πικάντικη γεύση και έχουν αναλγητικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιδιαβητικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.
Η καψαϊκίνη συμβάλλει στην θερμογένεση, στην καύση λίπους, στην ρύθμιση ινσουλίνης, ακόμη και στην στοματική υγεία. Έχει αποδειχθεί ευεργετική σε δερματικές παθήσεις όπως η ατοπική δερματίτιδα και η ψωρίαση, βελτιώνοντας την υγεία του δέρματος και ανακουφίζοντας από συμπτώματα.
Λόγω του ότι τα πιθανά οφέλη των καψαϊκινοειδών για την υγεία μπορούν να επιτευχθούν με δόσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν μόνο μέσω της διατροφής, τα καψαϊκινοειδή μπορούν να διαμορφωθούν ως συμπληρώματα για την αντιμετώπιση μεταβολικών διαταραχών στον διαβήτη και την παχυσαρκία.
Πάπρικα: Πιθανοί κίνδυνοι ή σημεία προσοχής
Παρά τα σημαντικά οφέλη της, υπάρχουν μερικά σημεία που απαιτούν προσοχή:
Νοθεία
Όπως και άλλα μπαχαρικά σε σκόνη, μπορεί να νοθευτεί, μειώνοντας την ποιότητά της.
Καψαϊκινοειδή
Σε πληθυσμούς με υψηλή κατανάλωση καψαϊκινοειδών μέσω διατροφής (90–250 mg/ημέρα), εκτός από σχηματισμό ελκών, έχει παρατηρηθεί αυξημένη εμφάνιση καρκίνων του πεπτικού, χωρίς όμως να τεκμηριώνεται αιτιολογική σχέση.
Αλλεργίες
Άτομα με αλλεργία σε ακτινίδιο, μπανάνα ή αβοκάντο μπορεί να εμφανίσουν αντιδράσεις και στην πάπρικα.
Αλλεργικές αντιδράσεις στην πάπρικα έχουν παρατηρηθεί σε ασθενείς με το σύνδρομο «mugwort-celery-spice». Επιπλέον, έχουν καταγραφεί αλληλεπιδράσεις με ασπιρίνη και ενώσεις σαλικυλικού οξέος.
Πώς να επιλέγετε πάπρικα υψηλής ποιότητας
Αναζητήστε προϊόντα από αξιόπιστες πηγές για να μειώσετε τον κίνδυνο νοθείας.
Όταν αγοράζετε μπαχαρικά σε συσκευασία, ελέγξτε την ημερομηνία συσκευασίας.
Μπορεί τα μπαχαρικά να διαρκούν επ’ αόριστον, αλλά μετά από περίπου 6 μήνες από την συσκευασία τους, η γεύση τους τείνει να μειώνεται σημαντικά.
Αν τα αγοράζετε χύμα, προτιμήστε ένα κατάστημα που πουλάει μεγάλες ποσότητες και ανανεώνει συχνά τα μπαχαρικά, ώστε να μην έχουν μείνει καιρό εκτεθειμένα σε φως ή/και αέρα.
Η πάπρικα ειδικά πρέπει να έχει δυνατό άρωμα και έντονο, ζωηρό χρώμα. Αν το άρωμά της είναι άτονο ή μπαγιάτικο ή το χρώμα της φαίνεται ξεθωριασμένο, καλύτερα να μην την αγοράσετε.
Συμβουλές αποθήκευσης
Διατηρήστε την πάπρικα σε σκιερό, δροσερό μέρος, μέσα σε καλά κλειστό δοχείο.
Αποφύγετε την έκθεση σε φως και υγρασία για να διατηρηθεί το άρωμα και το χρώμα της – και άρα και η διατροφική της αξία.
Αποφύγετε την αποθήκευση πάνω από την κουζίνα, όπου η θερμότητα και η υγρασία μπορούν να επηρεάσουν την γεύση και την διάρκεια ζωής της πάπρικας. Ποτέ μην τοποθετείτε στο ψυγείο τα αποξηραμένα μπαχαρικά.
Πάπρικα και μαγειρική
Η πάπρικα είναι βασικό καρύκευμα στην ισπανική, ουγγρική, μεξικανική και βαλκανική κουζίνα. Ταιριάζει σε σούπες, κρέατα, πατάτες, αυγά και λαχανικά.
Προσθέστε την στο τέλος του μαγειρέματος για να μην χάσει το άρωμα και το χρώμα της. Προσοχή στο σοτάρισμα, καθώς καίγεται εύκολα λόγω της περιεκτικότητάς της σε σάκχαρα. Να γίνεται σε χαμηλότερη θερμοκρασία και για μικρότερο χρονικό διάστημα.
Χρησιμοποιήστε την σε μείγματα μπαχαρικών. Εκτός από γεύση, η πάπρικα μπορεί να βοηθήσει στην μείωση του αλατιού ή της ζάχαρης στην μαγειρική, ενισχύοντας ταυτόχρονα την νοστιμιά των πιάτων.
Καταλήγοντας
Η πάπρικα είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό μπαχαρικό.
Συνολικά, έχει συστατικά που συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, την μείωση του σωματικού βάρους και της δυσλιπιδαιμίας, προστατεύουν την καρδιά, το νευρικό σύστημα και το δέρμα.
Δώστε της μια θέση στην καθημερινή σας κουζίνα, πειραματιστείτε με διαφορετικές ποικιλίες και ανακαλύψτε πώς μπορεί να κάνει τα φαγητά σας πιο γευστικά αλλά και πιο υγιεινά.
